Schone en gesmeerde ketting en cassette

Het is belangrijk om je fietsketting en cassette goed te onderhouden, maak ze na het fietsen altijd schoon. Je fiets blijft soepel rijden en de slijtage is een stuk minder groot. Door de schurende werking van zand, stof en modder zullen ketting en tandwielen sneller slijten. Zie ook ‘Een schone fiets’. Na het schoonmaken moet je de ketting en de cassette direct smeren om roestvorming geen kans te geven. Er zijn veel smeermiddelen in omloop en de leden van H2O-Geuzen gebruiken allemaal wat anders. Een paar ‘wondermiddelen’ mogen hier wel genoemd worden, maar of je ze wil gebruiken is een tweede.

Squirt lube, een witte vloeibare emulsie, is een op wax gebaseerd smeermiddel en wordt in het buitenland veel gebruikt in de mountainbikewereld. Squirt werkt vuilafstotend, wat vooral bij het mountainbiken zijn voordelen heeft. Hierdoor blijft de ketting onder de meest extreme omstandigheden schoon en kun je probleemloos blijven fietsen en schakelen. Dat het ook op een racefiets toegepast kan worden verdient enige toelichting. Een groot nadeel van op wax-gebaseerde smeermiddelen is dat ze onder natte omstandigheden vaak niet werken. Als je Squirt volgens de gebruiksaanwijzing aanbrengt zal je volgens een uitgevoerde test ook bij de langere 'regenritten' weinig problemen ondervinden. Na een ritje van een uurtje of twee door de regen bevindt zich vuiligheid op de ketting, waardoor je de ketting met een op olie gebaseerd smeerolie zou kunnen gaan piepen en knarsen. Dit is echter volgens die test met Squirt minder het geval. Voordat je met Squirt begint moeten ketting en cassette volledig ontdaan zijn van andere smeermiddelen. www.legends.nl/nl/onze-merken/squirt-lube/squirt-lube-wax/

Als je Viking Juice van Juice Lubes gebruikt neemt de levensduur van je ketting toe, zegt men. Dit geavanceerde smeermiddel is ook te gebruiken in vochtige omstandigheden. Door de speciale samenstelling blijft het smeermiddel voor een erg lange tijd op de ketting zitten. Viking Juice is getest door Singletrack Magazine waar het uit de test kwam als “De heilige graal der smeermiddelen”. Viking Juice is ontwikkeld in samenwerking met Magnus Backstedt, een Zweedse Prof wielrenner, die Paris-Roubaix in 2004 heeft gewonnen. Viking Juice is erg dun, dus let op dat je niet teveel gebruikt. Schrijver dezes gebruikt dit ook en is er erg tevreden over, maar je moet vóór het gebruik de ketting grondig ontvetten. Voor de beste werking breng je tot 4 lagen Viking Juice aan en wacht je tussen elke laag tenminste 2 minuten.  www.futurumshop.nl/juice-lubes-viking-juice-130ml.phtml (ook elders verkrijgbaar)

Ondanks goed smeren slijten je ketting en cassette en zal je die na vele kilometers moeten vervangen. Het aantal kilometers is sterk afhankelijk van hoe je je fiets onderhoud en hoe je fietst. Behalve dat de een sterker is dan de ander, wat enige invloed heeft, is ook van grote invloed hoe je ketting tijdens het fietsen over de tandwielen ligt. Het meest optimale is dat de ketting recht van voor naar achter loopt. Zeker met de tegenwoordige 11-speed is dat niet altijd mogelijk, maar van groot tandwiel voor naar groot tandwiel achter moet je vermijden. Als je zuinig bent op je materiaal en bovenstaande aanbevelingen opvolgt gaat de cassette zeker 7000 km mee.

Om langer met de cassette te kunnen doen moet je tussen de 3500 a 4000 kilometer de ketting verwisselen voor een nieuwe. Vaak wordt aangenomen dat men bij het verwisselen van de ketting tegelijkertijd ook de cassette dient te vervangen. Als je de ketting tijdig vervangt voorkomt dit het vroegtijdig vervangen van de cassette en voorbladen. Dit scheelt een hoop ergernis en veel geld. Professionals gebruiken altijd twee kettingen die om de 1500 km worden gewisseld.

Of de ketting is versleten en aan vervanging toe is kun je zien door de ketting op het grote voorblad te leggen. Een versleten ketting kun je dan zover op tillen dat de punt van twee tanden van het voorblad zichtbaar zijn. Bij een nieuwe ketting zal dit veel strakker op het kettingblad zitten. Het blijft een simpele methode, maar je kunt wel snel een inschatting maken. Je kunt hiervoor natuurlijk ook een kettingchecker gebruiken.

De cassette vervang je als de kransjes afgestompt zijn en het lijkt of ze schuin achterover staan en de ketting regelmatig overslaat. Eigenlijk ben je dan al te laat. Natuurlijk moet je dan gelijktijdig ook de ketting te vervangen. Bij het vervangen van zowel de cassette als de ketting kunnen deze weer op elkaar inslijten.

Demonteren van een cassette

Voor het demonteren van de cassette heb je speciaal gereedschap nodig, een kransafnemer en een cassetteafnemer. De kransafnemer is een plat stuk ijzer met aan de bovenkant een stukje fietsketting. Een cassetteafnemer is een soort dopsleutel die je in de cassette kunt zetten om de sluitring los te draaien. Er zijn cassetteafnemers met en zonder  een handvat. Heb je er één zonder handvat, dan kun je een schroefsleutel  gebruiken. Bij Shimano of Campagnolo cassettes zijn de sluitringen niet hetzelfde.

Cassetteafnemer

Zet het wiel voor je op de grond. De cassette zit aan de andere kant van het wiel van waar je staat. De cassetteafnemer neem je in je rechterhand. Plaats nu de cassetteafnemer in de cassette. Houd de bahco, dopsleutel of het handvat van de cassetteafnemer zo dat hij evenwijdig is aan de grond. Je zult merken dat je nu nog niet veel kunt doen; als je de cassetteafnemer draait, dan draait de cassette mee.

Kransafnemer 

De kransafnemer voorkomt het doordraaien van de cassette. Leg het losse stukje ketting van de kransafnemer over één van de tandwielen en houd het onderste stuk ketting (het gedeelte wat op het metaal zit) tegen hetzelfde tandwiel. Het handvat houd je evenwijdig aan de grond.

Draai vervolgens de cassetteafnemer tegen de klok in terwijl je met je andere hand tegendruk geeft. Hiervoor moet je even je spierkracht gebruiken. Als je voelt dat de sluitring ver genoeg los is, kun je het gereedschap wegleggen en met de hand de sluitring helemaal losdraaien en de cassette verwijderen. Als je de cassette weer wilt gebruiken omdat hij nog niet versleten is, moet je zorgen dat alles in de juiste volgorde wordt teruggeplaatst.

Cassette monteren

De volgorde van de tandwielen en tussenringen is essentieel. Bij een complete cassette zijn een aantal tandkransjes aan elkaar geklonken. De kleinere worden los geleverd. Let op dat je de juiste tandwiel volgorde aanhoudt (van groot naar klein) en dat de tandwielen op de juiste manier worden geplaatst (er is een binnen en buitenzijde). Ook de spacers moeten op de juiste plek komen, zoals de fabrikant bedoelt heeft.

Leg het wiel op de grond met de freewheelbody naar boven. Smeer wat vet op de body, zodat de cassette later niet vast kan gaan zitten. Plaats nu de tandwielen en tussenringen of complete cassette, exact zoals hij uit de verpakking komt. De juiste zijde van elk tandwiel moet naar boven zitten anders kun je niet schakelen. Op de bijgeleverde gebruiksaanwijzing kun je ook de volgorde zien. Als laatste plaats je de sluitring die je direct met de hand al wat vast draait.

In omgekeerde richting kun je nu de cassette vastdraaien met de cassetteafnemer. Voor het monteren heb je enkel de cassetteafnemer nodig, rechtsom draait de cassette niet mee. Draai de sluitring goed vast, maar let op: vast = vast!!