Bike-Fitting

Om te weten of ik comfortabel op mijn eigen fiets zit heb ik mezelf een Bike Fit sessie bij (toen nog) Bike-Passion in Almkerk cadeau gedaan. Cadeau gedaan want op zich lijkt een sessie best duur. Niet dat ik een nieuwe fiets wil kopen, ik wil graag de jaren dat ik nog kan fietsen in ieder geval zoveel mogelijk blessures voorkomen.

De sessie begint met een intake gesprek. Lengte, gewicht, leeftijd, sportverleden met daarbij behorend blessureleed, medische historie en evt. fysieke afwijkingen, komen allemaal ter sprake en worden genoteerd. Tevoren heb ik alle gegevens van mijn fiets op moeten geven; maat van de fiets, merk en type zadel, pedalen, af-montage (welk merk en welke groep), stuur-merk, -type en -breedte. Omdat ik veel fietskilometers maak en vind dat ik lekker op m’n fiets zit heeft het geen zin om mijn persoonlijke maten te nemen. De fietsopstelling, netjes afgesteld op dezelfde afmetingen en met dezelfde af-montage als mijn eigen fiets, staat al klaar.

Nadat ik me heb omgekleed in fietsbroek, shirt en eigen schoenen mag ik die laatste weer uitdoen. Eerst worden m’n voeten opgemeten, welke maat, welke breedte, de holte van m’n voet, de vorm en de stand in rust. De Sidi schoenen die ik heb blijken voor mij eigenlijk te smal en dit is er misschien wel de oorzaak van dat ik al snel koude voeten heb. Dan moeten de plaatjes op de juiste plaats worden afgesteld. Het is belangrijk de plaatjes op de juiste plaats ten opzichte van de bal van de voet te plaatsen. De bal loopt als een denkbeeldige lijn tussen de meest uitstekende ‘botjes’ naast de grote en de kleine teen van mijn voet. Het midden van het plaatje moet op die lijn liggen, de hoek is afhankelijk van de stand van mijn voeten. De stand van de voeten in rust, na een paar passen naar voor en achter. De afstelling onder mijn schoenen had een minimale afwijking. Advies van Freek; neem altijd plaatjes met de grootste speling, dat geldt voor iedereen. Ze voorkomen blessures en op het fietsen heeft het geen invloed.

Dan wordt gekeken naar de buigzaamheid van mijn benen en heupen, hoe lenig ben ik eigenlijk. Niet erg lenig blijkt al snel, maar dat wist ik al. Vooral rechts zit het een beetje vast maar dat heeft met mijn rugproblemen te maken. Die ‘buigzaamheid’ van mijn benen en heupen is heel belangrijk voor de houding op de fiets en voor de lengte van de cranks. De hoek die ik kan maken zonder overbelasting wordt opgemeten. Ook maakt het uit hoe mijn benen en knieën bewegen t.o.v. mijn lichaam. Te grote afwijkingen, naar binnen of buiten draaiende knieën, kunnen worden opgevangen door een soort wig (dunne plaatjes met schuin aflopende dikte) tussen het schoenplaatje en de schoen aan te brengen. Breng die plaatjes echter alleen aan op advies van een expert. Wat het verschil is heb ik later mogen voelen en het gaf gelijk een pijnlijk gevoel in m’n rechterknie. 

De afstellingen van mijn fiets zijn exact overgebracht op de pasfiets. Ik mag gaan fietsen. Met de gegevens uit het intakegesprek en de resultaten uit de eerder genoemde ‘lenigheid’ wordt mijn houding op de fiets beoordeeld door Bike-fitter, Freek de Haan. Al snel wordt voorgesteld om de pedaallengte te wijzigen van 172,5 naar 170 mm. Lijkt niet veel, maar als ik het verschil zo snel achter elkaar kan voelen heb ik gelijk spijt dat ik bij het kopen van de fiets voor de iets langere cranks heb gekozen. Ik kan direct met een hogere frequentie (rpm) de pedalen rondbrengen. 

De  zadelhoogte hoeft niet te worden gewijzigd, op mijn fiets was de hoogte exact goed afgesteld. Hoewel ik lekker op mijn eigen fietszadel zit, proberen we toch nog wat andere zadels. Ze liggen er in vele soorten en maten. Met een speciaal dun dekje, waarin druksensoren voor de metingen, kan ik op een monitor zien waar mijn drukpunten op het zadel zitten. Als eerste testen we mijn eigen zadel. Niet slecht maar kan beter, volgens de metingen zit ik niet op mijn zitbotjes en teveel links voorop het zadel. Het zadel wordt iets (1 cm) naar achter gebracht, dit voelt comfortabeler aan en op de monitor is te zien dat dit een veel betere houding voor mij is. De drukpunten verleggen zich naar achteren en zijn beter verdeeld (49 en 51%) over beide zijden van het zadel. Verschillende zadels worden geprobeerd maar ik houd het qua comfort echt bij mijn huidige zadel. Ook de drukmetingen geven aan dat dit zadel het meest optimale voor mij is. 

Doordat het zadel op de pasfiets wat naar achter is verplaatst is de stand van voorzijde van de knie, met de crank horizontaal naar voren, exact verticaal boven de pedaalas (gemeten met koord waaraan een gewichtje). Dat is dus mijn juiste ‘zadel terug-stand’ bij een cranklengte van 170 mm. Zoals veel metingen wordt ook deze zadel terug-stand dynamisch gemeten. Zou men dat puur statisch doen dan is er al gauw een afwijking. Dynamisch wil zeggen dat het tijdens het fietsen gebeurd waardoor de situatie tijdens het fietsen zoveel mogelijk wordt nagebootst. De zadel terug stand is de afstand tussen middelpunt trapas tot voorzijde zadel (zie ook hoofdstuk fiets afstellingen).

Met het wijzigen van de zadel terug-stand is ook de afstand zadel-stuur gewijzigd. Het voordeel van een pasfiets is dat alle standen zeer flexibel ingesteld kunnen worden. De optimale stand van het stuur t.o.v. de denkbeeldige verticale hartlijn vanuit de trapas, oftewel de reach, is tijdens het fietsen vrij snel gevonden. Ik voel de ontspanning in rug en armen en ook de Bike-fitter voelt en ziet dat. Een goede verdeling van de druk over armen en rug is belangrijk voor een comfortabele fietsgevoel. Mijn rug mag vanwege rugklachten iets meer ontlast worden dan normaal, maar ik blijk een sterke rug te hebben.

De afstand tussen zadel en stuur valt door het wijzigen van de standen op de pasfiets voor mij iets groter uit dan op mijn eigen fiets. Het stuur op de pasfiets staat uiteindelijk, voor een comfortabel gevoel, ook iets lager dan op mijn eigen fiets, wat natuurlijk weer goed is voor de aerodynamica. Als we later de stuurpen op mijn eigen fiets omdraaien (met de kleine hoek naar beneden) blijkt de ‘reach’ op mijn fiets exact dezelfde als op de pasfiets. Echter, omdat het zadel op mijn eigen fiets echt niet verder naar achter kan, is de afstand tussen zadel en stuur ongeveer 1 cm te kort. 

Aan de stand van mijn handen op de stuurgrepen is te zien dat een iets smaller stuur beter voor me zou zijn. De armen moeten recht onder de schouders naar voren staan tijdens het fietsen, dat compenseer ik onwillekeurig met de stand van de polsen. Met het aanbrengen van een 1 maat smaller stuur op de pasfiets is dat inderdaad te merken. Dan blijkt ook hoe belangrijk de stand van de shifters/stuurgreep is voor je polsen. De volledige vlakke hand moet op de greep rusten en de pols moet recht aan de arm staan. Dat geeft je een comfortabel gevoel merk ik als ze iets in hoek worden versteld. Belangrijk is dat je armen altijd iets gebogen zijn tijdens het fietsen! 

----------------------------------------------------

Als ik de balans opmaak en zie hoeveel ik extra zou moeten investeren, is de uitgave voor een Bike-fitting voordat je een fiets gaat kopen ineens niet meer groot. Door een Bike-fitting zie je dat de keuze voor de juiste fiets beperkt wordt door je eigen afmetingen ten opzichte van de geometrie van de fiets die een fiets fabrikant kan leveren.

De belangrijkste maten voor fietskeuze zijn reach, stack en zadelbuishoek zoals ook beschreven in het hoofdstuk Fietsafstellingen!

Terwijl ik eigenlijk geen klachten heb over de schoenen die ik heb, zou ik toch nieuwe, bredere, schoenen moeten kopen. Een paar speciale inlegzolen geven al veel meer steun in de schoenen en op de pedalen. Met inlegzolen heb ik ervaring, voor m’n wandelschoenen gebruik ik speciale inlegzolen die de voet beter fixeren tegen de hiel en beter ondersteunen in de holte van je voet. Een aanrader. 

Ik zou een maat smaller stuur moeten nemen, geen al te grote uitgave en het voordeel heb ik gevoeld.

Een wat kortere cranklengte, 170 mm, zou voor mij optimaal zijn. Dat is aan te passen als het crankstel aan vervanging toe is. 

Vanwege mijn, in verhouding, wat lange bovenbenen moet het zadel ten opzichte van de pedalen nog een cm naar achteren. Dit gaat echter niet op de Scoppio, dus moet ik kiezen voor een andere fiets…. Als ik naar de geometrie van de Scoppio SCR 201.1 fietsen kijk zou ik dan voor een maat L moeten kiezen. Die maat L heeft een iets kleinere zitbuishoek (73,5° i.p.v. de 74° van zowel S als M), waardoor het zadel wellicht iets verder naar achteren komt. Maar die fiets maat L is wel 4 cm hoger en de reach komt ook 3 cm langer uit! Te lang dus, maar dat is op te lossen met een kortere stuurpen van 8 cm.

Mijn winterfiets Merckx Team SL is dan weer een ander verhaal. Om daar de ideale zit te krijgen moet het zadel in de voorste stand staan en moet ik een 8 cm stuurpen nemen. Datzelfde geldt voor mijn Giant FCR. Op alle drie de fietsen heb ik hetzelfde brede stuur met 44 cm buitenmaat.

Let op, sommige fabrikanten geven de stuurmaat hart op hart gemeten, andere meten de buitenmaat! Lees meer in het artikel 'Nieuw stuur'.

Bike-fitting is meten en voelen en je bent daarbij afhankelijk van de kundigheid van de bike-fitter. Veel kan opgemeten worden en berekend, maar comfortabel is een gevoel wat je zelf aan moet geven. Als de Bike-fitter oplettend is ziet hij alles, bijv. als het stuur iets naar achter wordt versteld en jij schuift tegelijk iets naar achter op je zadel, dan weet hij dat het stuur te ver naar achter gaat. Ook voelt hij of er spanning staat op je rug, of de hoek die de benen maken tijdens het fietsen binnen jouw grenzen blijft (wordt ook gemeten) en of de hoek die de heupen maken tijdens de zit niet te klein of te groot wordt. Zo vindt je samen de optimale instellingen. Als je dan perfect op de pasfiets zit worden de maten overgezet op je eigen fiets, maar bij je fiets moet dat dan wel kunnen.

Mijn conclusie is dat een Bike-fitter jou niet even pasklaar op een fiets zet. Maar samen met de Bike-fitter zoek je naar de meest optimale fiets afstelling!

--------------------------------------------------------------------------------------------

 https://www.jurrian.bike/bike-passion-bikefit-concepts

 

Details